Jak radzić sobie z suszą w ogrodzie - poradnik

Nasz klimat się zmienia, jest coraz mniej przewidywalny i zrównoważony. Coraz częściej doświadczamy zarówno nagłych, kilkudniowych ulew, jak i długotrwałej, nawet dwu-trzytygodniowej suszy. To warunki bardzo trudne dla większości rosnących w naszych ogrodach roślin, zwłaszcza tych posadzonych w „starych, dobrych czasach”, gatunkowo nieprzystosowanych do radzenia sobie z tak ekstremalnymi dla nich wyzwaniami. Jak pomóc naszym roślinom przetrwać suszę w ogrodzie? Poniżej kilka wskazówek i porad. 

1. Właściwy dobór roślin

Sprawa jest prosta, gdy ogród zakładamy. Dobieramy wówczas gatunki, które w sposób naturalny potrafią sobie radzić z długotrwałym niedoborem wody. Jest to tym istotniejsze, gdy mamy w ogrodzie glebę piaszczystą, charakteryzującą się tym, że nie zatrzymuje wilgoci na długo.

Do drzew liściastych, mało wymagających i dobrze radzących sobie nawet na bardzo suchych glebach zaliczyć można: brzozy, robinie, klony, a także głóg, jarząb pospolity i dąb czerwony. Wśród drzew iglastych są to: modrzew, jodła kalifornijska, świerk kłujący, sosny, a wśród krzewów iglastych – jałowce.

Wśród krzewów liściastych mamy jeszcze większy wybór, wiele z nich bardzo dobrze przystosowuje się do trudnych warunków. Wśród nich m.in.: dekoracyjne lilaki, pigwowce, róża pomarszczona, rokitnik, oliwnik, sumak, berberysy, świdośliwy, szczodrzeńce, tamaryszki, lawenda, rozmaryn, szałwia oraz wrzosy i wrzośce.

Wśród bylin są to odmiany pochodzące od gatunków, które w stanie naturalnym porastają obszary bardzo suche – wydmy, stepy, nasłonecznione zbocza gór. Ich cechą charakterystyczną jest specyficzny system korzeniowy: bądź bardzo głęboki, sięgający do wody gruntowej, bądź też płytki i drobny, ale rozchodzący się niezwykle szeroko. Liście takich bylin są bądź bardzo drobne, bądź zgrubiałe i mięsiste. Bywają też pokryte włoskami lub woskiem. Byliny doskonale radzące sobie z suszą to rojniki i rozchodniki, należące do sukulentów liściowych. Susza im niestraszna, ale niedobór słońca – tak. Muszą więc być sadzone w miejscach słonecznych.

2. Właściwe podlewanie

Aby podlewać skutecznie, podlewamy w godzinach wczesno rannych lub późno popołudniowych. Podlewając w środku dnia narażamy rośliny na poparzenia (krople na liściach działają jak soczewki skupiające światło) i gwarantujemy sobie podlewanie nieefektywne, generujące duże straty wody na skutek parowania z gleby.

Podlewanie zaczynamy od roślin jednorocznych (kwiaty, warzywa), następnie podlewamy rośliny wieloletnie płytko korzeniące się (m.in. azalie, różaneczniki, hortensje, piwonie, funkie, kaliny). Dopiero potem przechodzimy do krzewów i drzew wieloletnich.

Ogólną zasadą jest podlewanie rzadsze (np. raz na 2-3 dni) ale dłuższe i bardziej obfite. Częste podlewanie małymi porcjami wody mija się z celem – zbyt mała ilość wody łatwo i szybko wyparowuje, nie ma też szans dotrzeć tam, gdzie jest potrzebna czyli do korzeni. Wyjątkiem od tej reguły są rośliny rosnące w pojemnikach, które podlewamy min. raz dziennie. Jeśli doniczka jest mała i/lub wystawiona na słońce - podlewanie dwa razy dziennie, rano i wieczorem, może okazać się niezbędne.

Częstotliwość podlewania dostosowujemy również do rodzaju gleby - rośliny rosnące na glebach lekkich, piaszczystych podlewamy częściej niż te rosnące na glebach ciężkich. Jeśli gleba ma zbyt dużą przepuszczalność możemy pomyśleć o zastosowaniu substancji magazynujących wodę (np. hydrożel). Korzystne jest wzbogacenie takiej ziemi o materię organiczną (kompost, obornik) oraz jej ściółkowanie.

3. Właściwi sprzymierzeńcy

Nowoczesne ogrodnictwo oferuje wiele rozwiązań, które pomagają ogrodnikom w walce z suszą. Wśród nich wszelkie systemy nawadniania kropelkowego, które łączą w sobie prostotę obsługi, skuteczność oraz ekologiczność i ekonomiczność. Wymagają one jednak stałego podłączenia do wody bieżącej, co nie zawsze jest możliwe. Stąd praca nad nowymi rozwiązaniami nawadniającymi, które takiego podłączenia nie wymagają.

Wśród rozwiązań tego typu, które stosunkowo niedawno pojawiły się na rynku, na szczególną uwagę zasługują: Aqua Magic System firmy Claber oraz worki nawadniające dla drzew.

Aqua Magic System to autorskie rozwiązanie firmy Claber, które umożliwia zainstalowanie ekonomicznego systemu podlewania kropelkowego na każdym tarasie balkonie lub patio, nawet takim, na którym nie ma dostępu do wody i zasilania elektrycznego. 

Worki nawadniające służą z kolei kropelkowemu nawadnianiu drzewek nowo zasadzonych, a także drzew rosnących w trudnych dla nich warunkach lokalizacyjnych (np. chodnik/ulica) i/lub klimatycznych (np. susza). O workach nawadniających piszemy szerzej w odrębnym artykule.